เครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ดกำลังเปลี่ยนไป
ช่างปั้นกำมะลอผู้สืบสานหัตถศิลป์เครื่องปั้นดินเผา
เกาะเกร็ดให้คงอยู่
Story&Photo:eMag
16 สิงหาคม 2562
เกาะเกร็ด เป็นชุมชนของชาวมอญที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานบนเกาะแห่งนี้ตั้งแต่สมัยพระเจ้าตากสินฯ และมีการสืบสานวัฒนธรรม งานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาที่สวยงามมีเอกลักษณ์ของชาวมอญที่กำลังสูญหายไปท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของกระแสการท่องเที่ยวที่พัฒนาเกาะแห่งนี้อย่างรวดเร็ว
ผู้ที่ให้ความสำคัญในการสืบสานงานเครื่องปั้นดินเผาแกะสลักของเกาะเกร็ด ก็คือ คุณธวัชชัย เชื้อเต็ง วัย 57 ปี เกิดและเติบโตที่เกาะเกร็ด สนใจงานปั้นดินเผาและเรียนรู้ด้วยตัวเองตั้งแต่ อายุ 14 ปี ลองผิดลองถูก คิดค้นลวดลาย เทคนิคต่างๆ จนพัฒนาฝีมือการปั้นและแกะสลักลวดลายงดงาม มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นไม่เหนือนใครเรื่อยมา กลายเป็นช่างปั้นแกะสลักอย่างจริงจังในวัย 35 ปี จนถึงทุกวันนี้

ช่างธวัชชัยไมเคยหยุดเรียนรู้และฝึกฝนตนเองอยู่ตลอดเวลา ทำให้ผลงานปั้นและแกะสลักลวดลายเครื่องปั้นดินเผาของเขามีชื่อเสียงมีราคาสูง ที่สำคัญเป็นการปั้นและแกะสลักด้วยมือทุกชิ้น แต่ละชิ้นจึงมีความสวยงามแตกต่างไม่ซ้ำกันสักใบ

ด้วยเทคนิคๆ ที่เขาทดลองทำ ไม่ว่าจะเป็น การคิดค้นลวดลายแกะสลัก ความหนา-บางของดิน ส่วนผสมของกิน การทดลองเผาเพื่อให้หม้อดินมีสีแตกต่างกัน เช่น เทา, เทาดำ, การทดลองอุณหภูมิของเตาเผาเพื่อให้เครื่องปั้นออกมาดีที่สุด งานแต่ละชิ้นของช่างปั้นผู้นี้จึงใช้เวลานาน มีความงดงามประณีต ผสมผสานเอกลักษณ์ของเครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ดที่เป็นดินด้าน ไม่เคลือบน้ำยา ขอบปากภาชนะกลมกลึง ตกแต่งลวดลายที่เกิดจากการกดแม่พิมพ์หรือใช้มีดแกะสลัก


แม้ผลงานเครื่องปั้นดินเผาแกะสลักของช่างธวัชชัย จะงดงามประณีตเพียงใด เขาไม่เคยสนใจรางวัลต่างๆ ที่หลายหน่วยงานมักมอบให้เพื่อการันตรีคุณภาพงานของเขาเลยแม้แต่น้อย หน้าบ้านและบานประตู รวมถึงภายในบ้านของช่างปั้นผู้นี้จึงมีป้ายข้อความติดประกาศไว้อย่างชัดเจนว่า "ชั่งปั้นแกะสลักกำมะลอ" และ NOOTOP ไม่ได้ 5 ดาว รวมทั้งมาตรฐานต่ำ อีกด้วย ซึ่งช่างธวัชชัยบอกว่า


เสน่ห์เครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ดอยู่ที่ลวดลายที่มีเป็นเอกลักษณ์ เช่น ลายกนก บัวค่ำบัวหงาย ลายพุ่มข้าวบิณฑ์, ประจำยาม มีความงดงามประณีต อ่อนช้อย คมชัด ซึ่งนับวันผลงานหัตถกรรมอันเลื่องชื่อของชาวเกาะเกร็ดกำลังเลือนหายไป เนื่องจากหลายครอบครัวที่เป็นช่างปั้นไม่สามารถอยู่ได้จากเครื่องปั้นดินเผา เพราะถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง และถูกเครื่องปั้นดินเผาโรงงานอุตสาหกรรมมาตีราคาขายบนเกาะเกร็ดทำให้ช่างปั้นทิ้งอาชีพดั่งเดิมไปทำอย่างอื่นแทน



ช่างธวัชชัยไมเคยหยุดเรียนรู้และฝึกฝนตนเองอยู่ตลอดเวลา ทำให้ผลงานปั้นและแกะสลักลวดลายเครื่องปั้นดินเผาของเขามีชื่อเสียงมีราคาสูง ที่สำคัญเป็นการปั้นและแกะสลักด้วยมือทุกชิ้น แต่ละชิ้นจึงมีความสวยงามแตกต่างไม่ซ้ำกันสักใบ

ด้วยเทคนิคๆ ที่เขาทดลองทำ ไม่ว่าจะเป็น การคิดค้นลวดลายแกะสลัก ความหนา-บางของดิน ส่วนผสมของกิน การทดลองเผาเพื่อให้หม้อดินมีสีแตกต่างกัน เช่น เทา, เทาดำ, การทดลองอุณหภูมิของเตาเผาเพื่อให้เครื่องปั้นออกมาดีที่สุด งานแต่ละชิ้นของช่างปั้นผู้นี้จึงใช้เวลานาน มีความงดงามประณีต ผสมผสานเอกลักษณ์ของเครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ดที่เป็นดินด้าน ไม่เคลือบน้ำยา ขอบปากภาชนะกลมกลึง ตกแต่งลวดลายที่เกิดจากการกดแม่พิมพ์หรือใช้มีดแกะสลัก


แม้ผลงานเครื่องปั้นดินเผาแกะสลักของช่างธวัชชัย จะงดงามประณีตเพียงใด เขาไม่เคยสนใจรางวัลต่างๆ ที่หลายหน่วยงานมักมอบให้เพื่อการันตรีคุณภาพงานของเขาเลยแม้แต่น้อย หน้าบ้านและบานประตู รวมถึงภายในบ้านของช่างปั้นผู้นี้จึงมีป้ายข้อความติดประกาศไว้อย่างชัดเจนว่า "ชั่งปั้นแกะสลักกำมะลอ" และ NOOTOP ไม่ได้ 5 ดาว รวมทั้งมาตรฐานต่ำ อีกด้วย ซึ่งช่างธวัชชัยบอกว่า


เสน่ห์เครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ดอยู่ที่ลวดลายที่มีเป็นเอกลักษณ์ เช่น ลายกนก บัวค่ำบัวหงาย ลายพุ่มข้าวบิณฑ์, ประจำยาม มีความงดงามประณีต อ่อนช้อย คมชัด ซึ่งนับวันผลงานหัตถกรรมอันเลื่องชื่อของชาวเกาะเกร็ดกำลังเลือนหายไป เนื่องจากหลายครอบครัวที่เป็นช่างปั้นไม่สามารถอยู่ได้จากเครื่องปั้นดินเผา เพราะถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง และถูกเครื่องปั้นดินเผาโรงงานอุตสาหกรรมมาตีราคาขายบนเกาะเกร็ดทำให้ช่างปั้นทิ้งอาชีพดั่งเดิมไปทำอย่างอื่นแทน


แต่ช่างปั้นผู้เห็นคุณค่ามรดกของบรรพบุรุษคนนี้ยังคงยืนหยัดที่จะทวนกระแส สร้างงานผลศิลปะผ่านเครืองปั้นแกะสลักดินเผาเกาะเกร็ดที่ทุ่มเทมาทั้งชีวิตไม่ให้เป็นเพียงเครื่องปั้นดินเผาที่ถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลางแล้วนำไปวางขายตามตลาดนัดทั่วไป รวมทั้งเปิดสอนผู้สนใจอยากเรียนรู้การปั้นและแกะสลักเครื่องปั้นดินเผาให้ช่วยกันดำรงอยู่สืบต่อไป แม้เกาะเกร็ดกำลังเปลี่ยนแปลงไปเพราะการท่องเที่ยวที่เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วก็ตาม
ชมคลิปช่างปั้นกำมะลอฝีมือปั้นดินเผาแกะสลักระดับเทพ แต่ผลงานเครื่องปั้นดินเผาของเขาไม่เคยได้ OTOP หรือ 5 ดาวใดๆเลย เป็นไปได้อย่างไร ได้ที่นี่https://www.youtube.com/watch?v=UH7Vpui4g3s&feature=youtu.be
ความคิดเห็น
โพสต์ความคิดเห็น
ขอบคุณที่ติดตามอ่านบทความใน E-Magazone